Poniższy artykuł pochodzi z 58-go numeru Nexusa.

Strona internetowa wydawcy to http://www.nexus.media.pl/

Ich e-mail to Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Telefon do wydawcy Nexusa (Agencji Nolpress) to 85 653 55 11

Odkrycie w granacie dużej ilości rzadkich przeciwutleniaczy i czynników odżywczych mających dobroczynny wpływ na zdrowie potwierdza związane z nim historyczne przekazy i mity.

OGRÓD GRANATÓW

Moje pierwsze wspomnienia związane z granatami (owocami granatowca właściwego) sięgają czasów, gdy byłem jeszcze małym chłopcem, i wiążą się z drzewem sąsiadów. Co roku czekaliśmy z niecierpliwością, kiedy wreszcie dojrzeją, ponieważ służyły nam jako atrapa granatów bojowych do rzucania w chłopaków z innej dzielnicy. Taki dobrze rzucony granat rozrywał się i setki czerwonopurpurowych nasion obryzgiwało przeciwnika prawie niemożliwymi do usunięcia plamami gwarantującymi mu duże kłopoty po powrocie do domu.

Poza tym mało istotnym zastosowaniem wykorzystanie granatów w Australii w tamtych czasach było niewielkie i ta ignorancja trwa do dzisiaj. Nie wiedzieliśmy wtedy, że, jak się później okazało, czerwonopurpurowy sok granatu zawiera znacznie więcej niż tylko ten niespieralny składnik. Obecnie wiadomo, że zawiera wartościowe fitofenole w formie superprzeciwutleniaczy - ma ich znacznie więcej niż czerwone wino i zielona herbata razem wzięte. Wgląd w historię, symbolizm i ostatnie odkrycia medyczne związane z tym tajemniczym owocem stawia go w zupełnie innym świetle, zwłaszcza jeśli chodzi o jego wpływ na zdrowie.

Myszkując pewnego dnia po antykwariacie natknąłem się na rzadki egzemplarz książki dra Israela Regardie A Garden of Pomegranates (Ogród granatów). Zmarły w roku 1985 dr Regardie był cenionym okultystą i historykiem zachodnich filozofii hermetycznych oraz autorem serii książek opisujących tradycje okultystyczne, głównie Kabałę. Naczelnym motywem lub symboliczną strukturą tego starożytnego systemu filozoficznych dociekań jest Drzewo Życia - zdaniem dra Regardie "najcenniejszy klejnot ludzkiej myśli, geometryczna konfiguracja Imion, Liczb, Symboli i Idei..."

Jak pokazują mity, szczególnie Stary Testament, istnieje wiele symbolicznych związków z oryginalnym Drzewem Wiedzy. Dr Regardie przykładał duże znaczenie do wielokrotnie podkreślanego na przestrzeni wieków związku między owocem granatowca a najstarszymi mitami i symbolami filozofii i ezoterycznej religii. W tym względzie odwoływał się do szesnastowiecznej księgi autorstwa rabina Mosesa Ben Jacoba Cordovero, która w dawnym języku nosi nazwę Pardes Rimonim (Gaj granatów). Jej tytuł rabin zaczerpnął z wersu Pieśni nad pieśniami Starego Testamentu (4,13): "Pędy twe - granatów gaj".

Traktowany przez niektórych jako jeden z najwybitniejszych interpretatorów Kabały, dr Regardie pisał, że "...istny ogród duszy można zbudować ...w którym każdy z nas może odkryć wszelkie rodzaje i gatunki egzotycznych owoców i przyjemnych kwiatów o pięknych kolorach. Granat, mogę dodać, zawsze i wszędzie był dla mistyków ulubionym obiektem abstrakcyjnego symbolizmu".

Znaczna część tego symbolizmu, jak się zaraz przekonamy, odnosi się do głębokiego respektu, jakim wiele kultur żyjących w różnych czasach obdarzało tę roślinę, w tym i nasza własna, jako że coraz większa liczba badań ujawnia zdrowotne własności jej bogatych w nasiona oraz pełnych życia i potencji owoców.

KRÓTKA HISTORIA GRANATOWCA

Cofając się w czasie, odkrywamy, że granat był sławiony w egipskich papirusach, cytowany w Starym Testamencie jako rimmon, występuje także w greckiej mitologii, w historii Rzymu i w Koranie. Na długo przed pojawieniem się chrześcijaństwa granatowce sprowadzano z Samarkandy do Chin. Granat pojawia się na przestrzeni dziejów w najdonioślejszych dokumentach, dziełach sztuki i architektury, od Homera poczynając, przez Rafaela, Szekspira i Chaucera, po Cezanne'a.

Panuje powszechna zgoda, że granatowiec wywodzi się z Persji, skąd powoli rozprzestrzenił się na teren Indii, północnej Afryki, Europy, Chin i obu Ameryk. Jest jednym z pierwszych uprawianych owoców - w roku 3000 p.n.e., a być może i wcześniej, w dolinach Tygrysu i Eufratu, Nilu i Indusu znajdowały się sady winorośli, oliwek, fig, migdałów i granatów.

GRANATOWIEC I SYMBOLIKA DRZEWA ŻYCIA

O tym owocu wspomina się w różnych kulturach i religiach. Mówi się, że w rajskim ogrodzie rósł granatowiec i jest bardzo prawdopodobne, ze "jabłko" z historii o Adamie i Ewie pochodziło z tejemniczego Drzewa Życia.

Owoc ten zawsze był symbolem wielu cnót, w tym zdrowia i obfitości, a w szczególności miłości i płodności. Te zalety, jak również wymiar duchowy, sugerowała znaczna liczba nasion (w optymistycznych ocenach do 800 na owoc). Sok był porównywany do krwi, kształt owocu do kobiecej piersi, a "korona" (kielich) przywodziła ma myśl królewskie koneksje.

W jednym z cudów świata, wiszących ogrodach Babilonu, który leżał tam, gdzie obecnie znajduje się rozdzierany wewnętrznymi konfliktami Irak, granaty traktowano jako jeden ze skarbów. W regionie tym, znanym niegdyś jako Mezopotamia, granaty są nadal cenione jako lekarstwo oraz symbol piękna, długowieczności, płodności i mądrości.

Greckie i perskie mity traktują ten owoc jako symbol życia, regeneracji i małżeństwa. Ze względu na swoją rolę w greckim micie o Persefonie granat stał się symbolem płodności, śmierci i wieczności i pełnił rolę godła misteriów eluzyńskich. Starożytni Chińczycy uważali, że nasiona granatu symbolizują długowieczność i nieśmiertelność.

W tradycji hebrajskiej granaty występują w wielu kontekstach kulturowych i religijnych. Granat wykorzystano jako motyw dekoracyjny w Świątyni Salomona.

Jak czytamy na stronie JewishJournal.com: "Talmud powiada, że jeśli mędrzec śni o granacie, to jest to znakiem mądrości; jeśli ignorant śni o granacie, to jest to oznaką dobrych uczynków. Żydowscy mędrcy uważali, że granat jest znaczący, ponieważ w odróżnieniu od innych owoców czerwony miąższ, który jest głównym przedmiotem zainteresowania człowieka, niewiele obchodzi samo drzewo, gdyż służy mu on wyłącznie jako osłona nasion podobnie jak jego nasiona, które niewiele znaczą dla człowieka i są przez niego wyrzucane. Pierwotna i wtórna, przyszła i bieżąca część owocu są zjednoczone. To reprezentuje, zdaniem mędrców wysoki poziom błogosławieństwa, znak całości i doskonałości, doskonały symbol nowego roku".

Owoc granatowca jest symbolem odrodzenia i życia w chrześcijaństwie i w jego sztuce symbolizuje nadzieję. Jest też jednym z "błogosławionych owoców" buddyzmu.

CZYM WIĘC JEST TEN NIEZWYKŁY OWOC?

Botaniczna nazwa granatowca brzmi Punica granatum, gdzie Punica to nazwa dawnego miasta położonego w północnej Afryce, w pobliżu którego rzymscy żołnierze idący na pierwszą wojnę punicką w III wieku p.n.e. po raz pierwszy natknęli się na granatowce, zaś granatum znaczy "uziarniony". Granat (w języku angielskim "pomegranate") nazywa się tak dlatego, że przypomina jabłko (pomum) i podobnie jak ono ma wiele nasion. Jak głosi hebrajska legenda, każdy owoc ma 613 pestek - każda pestka ma jedno z żydowskich przykazań. W rzeczywistości jednak w jednym owocu znajdujemy około 200 pestek, a w dużym do 800. Botanicznie Punica granatum należy do jednej rodziny wspólnie ze swoim rzadkim genetycznym przodkiem Punica protopunica, który występuje wyłącznie na wyspie Socotra w Jemenie.

Drzewo lub krzew granatowca osiąga wysokość od 3 do 5 metrów i wyróżnia się owalnymi lub lanetowatymi liśćmi koloru żywej zieleni, które w zimie opadają. Owoc, który na północnej półkuli dojrzewa około września (a na południowej w marcu, gdzie jest bardzo rzadki) ma kształt jabłka oraz żółtobrązowy kolor z czerwonym rumieńcem i jest zwieńczony twardym, przypominającym koronę kielichem. Wewnątrz twardej skórzastej łupiny znajdują się ciasno upakowane białe, różowawe lub szkarłatne półprzezroczyste owoce. Nasiona otoczone są osnówkami (arillus), które mają zwykle czerwony kolor, rzadziej różowy lub żółty. Soczyste nasiona są w zależności od odmiany słodkie lub kwaskowate i mogą wymagać osłodzenia przed spożyciem. Wyciśnięty z nasion sok jest przetwarzany na syrop, którym doprawia się drinki. W czasach starożytnych robiono z niego wino.

Owoc granatowca składa się z trzech głównych części, z których każda ma swój własny metafizyczny, botaniczny i chemiczny charakter. Części te to nasiona, czyli "arillus", sok i skórka. Co więcej, kora drzewa, korzenie, liście i kwiaty zawierają szczególne i unikalne elementy, z których każdy ma złożony wpływ, kiedy zostanie przygotowany jako lekarstwo przeznaczone dla człowieka lub zwierzęcia.

WŁASNOŚCI DRZEW I OWOCÓW

Granaty dobrze znosiły podróże w arabskich karawanach, które dostarczały kosztowności i korzeni ze Wschodu i aromatyczne substancje z Afryki. Ten otoczony i zamknięty wewnątrz impregnowanej taniną łupinie owoc jest dobrze chroniony przed trudnymi warunkami ciężkiej podróży i utrzymuje świeżość przez bardzo długi czas. Pełen soli mineralnych owoc i witaminowy sok stanowiły doskonałą strawę w czasie uciążliwych podróży, dzięki czemu jego ziarna rozsiewały się wzdłuż traktów handlowych i poza nimi.

Granatowiec bardzo łatwo przystosowuje się do różnych gleb i toleruje bardzo surowe warunki temperaturowe, utratę wilgoci i zaniedbanie. Nie należy więc się dziwić, że starożytny świat był dosłownie usiany zagajnikami granatowców, zaś dzikie drzewa rosły w wielu krajach, gdzie popadło. Do dziś w wielu miejscach można spotkać bardzo stare drzewa.

W pewnej wsi położonej na należącej do Balearów Minorce rósł jeden bardzo stary granatowiec, który co roku wciąż rodził jeden lub dwa owoce. Musiał przebyć z fenicjanami, niestrudzonymi podróżnikami i kupcami, którzy przecierali lądowe i morskie szlaki handlowe i kontrolowali w starożytności większą część interesów w rejonie Morza Śródziemnego. Sądzi się, że granatowiec może rosnąć 200 lat i więcej, przeto nie ma absolutnej pewności co do wieku tego drzewa na Minorce.

SIŁA ŻYCIOWA GRANATU

Rodzi się pytanie: "Dlaczego granat jest tak sławiony w mitach, religiach i przekazach historycznych tak wielu kultur?" Biorąc pod uwagę wzmianki sięgające początku czasu i ludzkiej egzystencji zawarte w naszych mitach o stworzeniu oraz ogromne obecnie zainteresowanie naukowców i lekarzy, trudno oprzeć się wrażeniu, że ten owoc musi się czymś wyróżniać spośród pozostałych, że jest szczególnym darem danym człowiekowi.

Rodzą się też kolejne pytania. Granatowiec żyje bardzo długo i podobnie jak jego owoc prawie wcale nie choruje ani nie poddaje się szkodnikom. Czy to potężne antytoksyny utrzymują to drzewo w zdrowiu? Dlaczego to właśnie granaty wiele kultur i religii wybrało na symbol płodności, dobrego zdrowia i pomyślności?

Przez wiele lat praktykowania naturalnych terapii doskonaliłem umiejętności kinestezji i różdżkarstwa, co pozwoliło mi przekonać się, że wysokiej jakości wolny od chemikaliów gruziński sok z dziko rosnących granatów charakteryzuje się szczególną "siłą życiową". To oczywiście nie potwierdzone z naukowego punktu widzenia dane, ale ci, którzy pracują z energiami, wiedzą, jak wiarygodny może być taki test, jeśli chodzi o ustalanie "energetycznego" aspektu substancji.

Ostatecznie, zawsze mamy do czynienia z systemem człowieka, postrzeganym jako "biopole", pole informacyjne lub pole energii, który na najbardziej podstawowym poziomie operuje na różnego rodzaju energiach. W ostatecznej konsekwencji wszelkie lekarstwa i pokarmy spożywamy po to, by wchłaniać ich energię i przekazywać ją do naszych pól energetycznych. I to właśnie jakość ich energii stanowi o ich wartości.

Według mnie granat zawsze był traktowany jako owoc zawierający szczególnie wartościowy ładunek energetyczny. Objawia się to w wyglądzie owocu, smaku jego soku i kolorze osłonki. Każdy, kto zwróci uwagę na to, co mówią mu jego zmysły (w tym te bardziej subtelne), bardzo szybko zorientuje się, czy dana substancja wzmocni jego system energetyczny, czy też nie. Występujące w przyrodzie granaty i ich sok plasują się wysoko na liście substancji wzmacniających nasz system energetyczny.

PONOWNE ZAINTERESOWANIE GRANATAMI W USA

Czcigodny granat staje się ostatnimi czasy zdecydowanie trendy (na fali). W Stanach Zjednoczonych w ostatnich 18 miesiącach wprowadzono, jak podaje dyrektor Datamonitor's Productscan Online, 475 nowych potraw i napojów wytworzonych na bazie granatów. To wręcz eksplozja zainteresowania.

Niedawno wydana książka Pomegranates: Ancient Roots to Modern Medicine (Granaty - starożytne korzenie współczesnej medycyny) przedstawia badania N. Seerama i jego współpracowników z Ośrodka Żywienia Człowieka Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles, które wyjaśniają powód ponownego zainteresowania tym owocem. Badania tej grupy dowodzą, że picie szklanki soku dziennie może ulżyć efektom raka prostaty, pozwalając dotkniętemu tą chorobą człowiekowi na dłuższe życie. Sugerują również, że przy pomocy zawartych w nasionach fitoestrogenów można znacznie złagodzić objawy menopauzy i pomenopauzalne, klimateryczne czasowe zaczerwienienia twarzy. Granat jest jednym z niewielu owoców zawierających związki typu estrogenowego.

Ten sam zespół naukowców podkreśla, że z uwagi na to, iż 70 procent przeciwutleniaczy owocu pochodzi ze skórki, którą poddaje się wyciskaniu razem z całym owocem, znacznie zdrowsze jest picie właściwie przygotowanego soku niż jedzenie samego owocu.

Być może bardziej interesujące dla niektórych są badania, które głoszą, że granat działa jak "naturalna viagra". W prowadzonych w tym zakresie badaniach zmierzono zdolność do erekcji królików, dowodząc, że regularne picie soku z granatów podnosi poziom tlenku azotu i zwiększa przepływ krwi podobnie do tego, jak robi to viagra. Dowód na takie działanie z pewnością dodałby wagi przekonaniu, że granatowiec jest Drzewem Życia!

Zainteresowanie granatem jest jednak znacznie głębsze. Obecnie w USA można kupić gumę do żucia o nazwie Pomegranate Power (Siła Granatu) oraz granatowe kiełbaski z kurczaka firmy Jody Maroni's Sausage Kingdom z Los Angeles. Na uroczystości wręczania Oskarów w roku 2006 można było zaobserwować znakomitości popijające martini zrobione z soku z granatu (były w nim oczywiście i inne składniki). Granat jest stosowany także jako przeciwutleniacz w zestawie kosmetyków o nazwie Archipelago. Wiceprezes produkującej je firmy twierdzi, że jest to najbardziej udany produkt.

W ostatnich trzech latach Kalifornia stała się największym producentem granatów w USA za sprawą starań mieszkających w Beverly Hills Stewarta i Lyndy Resnicków, którzy założyli firmę Pom Wonderful zajmującą się uprawą i promocją granatów (wyłącznie odmiany Wonderful). Obecnie jest to największa w Ameryce firma zajmująca się hodowlą i dystrybucją granatów.

ZAWARTOŚĆ FITOCHEMICZNA

Fitozwiązki to, po prostu, związki chemiczne ekstrahowane z roślin. W ostatniej dekadzie zrodziło się duże zainteresowanie nimi, zwłaszcza przeciwutleniaczami, dzięki badaniom, które ujawniły ich ochronne i uzdrawiające działanie. Warto zauważyć, że rośliny, tak jak zwierzęta i ludzie, wykształciły metody ochrony swojego zdrowia przed zagrożeniami płynącymi ze środowiska, ponieważ rośliny nie są mobilne, ich obrona poszła w kierunku wytwarzania potężnych związków chemicznych, które nadają im także kolor, smak, zapach i teksturę. To właśnie te środki obronne dały początek potężnym związkom  chemicznym, które okazały się bardzo użyteczne dla ludzkości i które obiecują jeszcze więcej ponad to, co już odkryto.

Potężna roślina, jaką jest granatowiec, oferuje do konsumpcji owoc, który stanowi zrównoważoną kombinację wielu korzystnych dla zdrowia substancji. To właśnie sama kombinacja tych związków może kryć w sobie tajemnicę wywołanych przezeń efektów, a nie ekstrakty sporządzane z określonych związków, takie jak kwas elagowy - aczkolwiek akurat ten ekstrakt daje wielce obiecujące rezultaty w próbach klinicznych.

Około 75 procent wszystkich lekarstw ma pochodzenie roślinne, co oznacza, ze królestwo roślin kryje ogrom związków chemicznych i ich działań. Jest wiele kategorii korzystnych fitozwiązków. Jedna z podklas nosi nazwę fenolików i obejmuje flawanoidy, flawanale, katechiny, izoflawony i kwasy fenolowe. Każdy z 5000 fitozwiązków z samej tylko podklasy flawanoidów jest przeciwutleniaczem, który wzmacnia układ odpornościowy człowieka, uzdrawia układ sercowo naczyniowy i spowalnia proces starzenia się.

W byłej republice ZSRR, Gruzji, fitoleki (leki pochodzenia roślinnego) doczekały się w ostatnich dekadach dużego szacunku, dzięki temu, że pochodzą z "dzikich" źródeł, to znaczy dziko rosnących roślin. Rośliny te rosły kiedyś na rozrzuconych po całym kraju plantacjach i w sadach. W rezultacie znaczna część badań skoncentrowała się na tych medycznych roślinach, szczególnie na granatowcu. Powoli rozwija się niezwykła, która zwraca dużą uwagę na jakość zbiorów i właściwy proces przetwarzania. Znaczna część prezentowanych poniżej informacji jest efektem zainteresowania gruzińskimi fitozwiązkami pochodzącymi z dziko rosnących roślin.

Dalsze informacje na ten temat oraz dodatkowych badań, o których będzie dalej mowa, znaleźć można w książce W. Shaffera Foxa 100 & Healthy Longer with Phytomedicines from the Republic of Georgia (100 lat i w zdrowiu - dłuższe życie z fitolekami z Gruzji).

SKŁAD CHEMICZNY

Większość chemicznych analiz granatów ogniskowała się na soku, skórce/owocniku i oleju z nasion. Sok/owoc zawierają duże ilości hydrolizowanych tanin, szczególnie elagotanin (kwas galusowy i kwas elagowy), antocyjanów (cyjanidyn, delfinidyn, pelargonidyn), a także kwasów fenolowych (kwas elagowy, kwas kawowy i kwas chlorogenowy). Dużo hydrolizowanych tanin zawiera również owocnik. (Uwaga: owocnik to właściwie skóra otaczająca nasiona, czyli "otoczka". Nasieniem jest białe twarde wewnętrzne ziarenko, natomiast czerwone jadalne woreczki, łącznie z nasionami są nazywane osnówkami). Dzięki sprasowaniu całego owocu uzyskuje się sok wzbogacony polifenolami owocni.

Łupina zawiera także luteolinę, kwercetynę, kamferol i naringeninę. Olej z nasion zawiera około 63,5 procent kwasu punicynowego - rzadki osiemnastowęglowy kwas transtłuszczowy (strukturalnie pokrewny do kwasu linolenowego). Według jednego ze źródeł nasiona zawierają również bardzo wysokie w świecie roślin stężenie estronu - w przybliżeniu 17 mg/kg suchego ziarna.

Rośnie zainteresowanie olejem z granatów jako silnym fitoestrogenem oraz ze względu na jego przeciwrakowe własności, szczególnie w przypadkach raka piersi.

HISTORIA MEDYCZNYCH ZASTOSOWAŃ I BADAŃ

Sok z granatu jest od dawna stosowany w wielu schorzeniach. Starożytni greccy lekarze stosowali go jako środek przeciwzapalny i robakobójczy (na robaki jelit) oraz jako inhibitor kaszlu. Był również stosowany w leczeniu chronicznej biegunki i dyzynterii. W Gruzji stosuje się go w leczeniu wydalania śluzu, krwotoków, nocnego pocenia i biegunki. Jest wykorzystywany do wzmacniania naczyń włosowatych i w zapobieganiu miażdżycy tętnic, astmie oraz w zapaleniu migdałków oraz oskrzeli. Ekstrakt z granatu jest stosowany do aktywowania regeneracji kości. Ostatnio prowadzone są prace nad zastosowaniem go w leczeniu oparzeń.

KWAS ELAGOWY KONTRA RAK

Tym, co najbardziej ostatnio ekscytuje, jest odkrycie w granatach bardzo dużych ilości przeciwrakowego fenolowego kwasu elagowego, potężnego fitochemicznego przeciwutleniacza i środka przeciwrakowego, który opisano w ponad 500 pracach opublikowanych w okresie ostatnich 40 lat. Owoc granatu jest jednym z najobfitszych na świecie jego źródeł.

Dr Gary Stoner z Uniwersytetu Stanowego w Ohio przeprowadził wiele badań, które wykazały terapeutyczne własności kwasu elagowego w odniesieniu do raka. Wielu uczonych zgłasza obecnie pozytywne czynniki badań opisujących działanie tego kwasu w odniesieniu do raka, zarówno u gryzoni, jak i ludzi. Przeprowadzano wiele badań z zakresu raka szyjki macicy i piersi. Dr Wendy Smith i jej zespół z Uniwersytetu Stanowego w kentucky wykazali, że kwas elagowy zapobiega wczesnym reakcjom chemicznym prowadzącym do raka piersi. Dr Kim z Krajowego Uniwersytetu Pusan w Południowej Korei kierował pracami zespołu naukowców ze Stanów Zjednoczonych, Kanady, Wielkiej Brytanii i Izraela, który dokonał bardzo ważnych odkryć w zakresie hamowania formowania się i rozrostu zmian rakowych przez zawarte w granacie fitozwiązki. Jest wiele zakończonych już oraz wciąż realizowanych badań dotyczących leczenia raka, w tym raka piersi, prostaty i płuc, obszar zastosowań granatu w tym zakresie bardzo szybko się rozszerza. Dużo danych na temat tych badań znaleźć można w książce Shaffera Foxa.

Własności przeciwutleniające

Przeciwutleniające własności granatu są użyteczne również w zwalczaniu innych chorób, takich jak arterioskleroza, stany zapalne arterii i serca oraz nadciśnienie krwi. Własności te są również użyteczne w ochronie wątroby i nerek przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki oraz w zwalczaniu bakterii i wspomaganiu akcji innych przeciwutleniaczy.

Przez ostatnie kilka lat izraelscy naukowcy kierowani przez dra Michaela Avirama (Laboloratorium Badań Lipidów, Instytut Badawczy Nauk Medycznych Rodziny Rappaport, Ośrodek Medyczny Rambam w Hajfie) skupili uwagę na przeciwutleniających własnościach soku z granatów oraz płynących z jego stosowania potencjalnych korzyściach dla układu sercowo-naczyniowego. W rezultacie jednego z badań okazało się, że sok z granatów redukuje wielkość arteriosklerotycznych zmian u myszy z deficytem apolipoproteiny E. W badaniach ex vivo na zdrowych ochotnikach płci męskiej ustalono, że dzienna konsumpcja 50 ml skoncentrowanego soku z granatów (równoważna 8 uncjom - 236 ml - stuprocentowego soku dziennie) zredukowała podatność na utlenienie LDL ("złego cholesterolu") i zwiększyła aktywność paroksenazy (genu PON1). Ostatecznie w wyniku prób klinicznych ustalono, że dzienna konsumpcja 50 ml skoncentrowanego soku z granatów (równoważna 236 ml stuprocentowego soku dziennie) przez dwa tygodnie zmniejszyła się o 36 procent ilość enzymu konwertującego aktywność angiotensyny (ACE) w serum i o 5 procent skurczowe ciśnienie krwi u 10 pacjentów z nadciśnieniem (w wieku 62-77 lat). Omawiane badania soku z granatów są kontynuacją ich prac i, miejmy nadzieję, początkiem nowych interesujących odkryć z korzyścią dla zdrowia układu sercowo-naczyniowego.

Granaty kontra płytki w arteriach i miażdżyca tętnic

Pilotowymi badaniami objęto 19 osób w podeszłym wieku z miażdżycą tętnic lub stwardnieniem arterii, u których płytki narosły już w niebezpiecznym stopniu. Dziesięciu pacjentów piło codziennie przez rok 8 uncji (236 ml) soku z granatów, po czym zaobserwowano u nich zmniejszenie grubości nabłonka arterii szyjnej do 30 procent, podczas gdy w grupie kontrolnej składającej się z 9 pacjentów, którzy nie pili soku, wystąpiło zwiększenie jego grubości o 9 procent. Dodatkowo u tych, którzy pili sok z granatów, wystąpił dwudziestojednoprocentowy spadek skurczowego ciśnienia krwi.

W sierpniowym numerze magazynu Atherosclerosis z roku 2006 podano: "Sok z granatów może zmniejszyć ryzyko śmierci z powodu cukrzycy, jako że ten stan prowadzi do pogrubienia ścianek arterii i ich stwardnienia, co jest przyczyną 80 procent zgonów pacjentów chorych na cukrzycę. Zmniejsza on również absorpcję złego cholesterolu, co wynika z badań przeprowadzonych w Izraeskim Instytucie technologii Technion.

Korzyści w leczeniu raka prostaty

Według badań starszych ludzi opublikowanych w magazynie Clinical Cancer Research z 1 lipca 2006 roku sok z granatów zadaje cios rakowi prostaty, powodując dwukrotne wydłużenie czasu pojawienia się pooperacyjnego PSA (Prostate Specific Antygen - specyficzny antygen prostaty) i wyhamowując rozwój komórek rakowych, wręcz zabijając komórki raka prostaty.

Jak wynika z laboratoryjnych eksperymentów przeprowadzonych na Uniwersytecie Wisconsin w Madison w USA, ekstrakt z granatu może zapobiec rakowi prostaty lub spowolnić jego rozrost, po wstrzyknięciu myszom komórek ludzkiego raka prostaty karmienie ich ekstraktem z granatów poważnie opóźniło pojawienie się guzów. Wzrost guzów został znacznie spowolniony, a czas przeżycia wydłużony. U mężczyzn z nawrotami raka prostaty picie dziennie 8 uncji (236 ml) soku z granatów znacząco wydłuża czas do chwili pojawienia się przyrostu poziomu PSA, który jest wskaźnikiem raka prostaty.

Wsparcie tlenku azotu

Sok granatu testowano pod względem jego zdolności do ochrony tlenku azotu (NO) przed destrukcją oksydacyjną. Okazało się, że jest on silnie działającym inhibitorem nadtlenkowego onionowego zanikania NO. Sok granatów okazał się znacznie efektywniejszy od soku winogronowego Concorde, soku czarnej borówki, czerwonego wina, kwasu askorbinowego i di-alfatokoferolu. Powyższe obserwacje sugerują, że sok z granatów posiada silne własności przeciwutleniające, które dają znaczną ochronę tlenku azotu przed destrukcją oksydacyjną, i w ten sposób, przyczyniania się do wydłużenia biologicznych oddziaływań NO.

Dalsze badania granatu

W uzupełnieniu wyżej opisanych badań charakteryzujących się pozytywnymi wynikami na stronie dra Raya Saheliana zamieszczonej pod adresem www.raysahelian.com/pomegranate.html można zapoznać się ze szczegółami następujących eksperymentów:

- Ekstrakty z owocu granatu mogą blokować enzymy, które przyczyniają się do zapalenia kości i stawów, spowalniania stanu chrząstek.

- Picie soku z granatów w czasie ciąży może zmniejszać ryzyko uszkodzeń mózgu dziecka.

- Ekstraht soku z granatów potrafi zablokować formowanie guza skóry, przynajmniej u myszy wystawionej na czynniki rakotwórcze. Co więcej, u myszy, którym podawano granaty rozwinęło się mniej guzów skóry niż u tych, którym go nie dawano.

- Skoncentrowany sok granatu poprawia profil lipidów diabetyków z hiperlipemią, a także może modyfikować czynniki ryzyka zawału serca.

- Spożywanie przez trzy lata soku z granatów przez pacjentów ze zwężeniem arterii szyjnej zmniejsza pospolite zgrubienie warstwy środkowej ściany naczynia, ciśnienie krwi i utlenienie LDL.

- Sok z granatów może dawać pozytywne skutki w leczeniu choroby Alzheimera.

Jest wiele doniesień na temat badań świadczących o dodatnim wpływie pochodnych granatu na wysokie ciśnienie krwi, stany zapalne arterii i serca, ochronę nerek i wątroby oraz zwalczanie chorób wywołanych przez bakterie.

NA CO ZWRACAĆ UWAGĘ W PRZYPADKU PRODUKTÓW Z GRANATÓW?

Najważniejszą sprawą przy wybieraniu produktów z granatów, podobnie jak wszelkich innych roślinnych ekstraktów, jest zwracanie uwagi na to, czy w trakcie uprawy lub procesu ekstrakcji produktu stosowano toksyczne chemikalia, takie jak herbicydy, pestycydy i chemiczne rozpuszczalniki. Osady tych związków często utrzymują się w roślinnym materiale, wytwarzając w nim potężne wolne rodniki. Jako przykład godnego zaufania źródła mogą służyć gruzińskie granatowce rosnące zazwyczaj dziko na pozbawionej takich zanieczyszczeń glebie. Również kalifornijska firma Pom Wonderful zasługuje na zaufanie, jeśli chodzi o metody uprawy i ekstrakcji. Większość substancji odżywczych produkowanych na bazie roślinnej jest uzyskiwana przy wykorzystaniu toksycznych organicznych rozpuszczalników, których resztki pozostają w produkcie finalnym. Zatem należy uważać, co się kupuje.

JAK TO JEST, KIEDY SIĘ JE GRANATY?

Teraz już wiemy, dlaczego w starożytności granaty zabierano na długie wyprawy i dlaczego nazywa się je "najbardziej pracochłonnym owocem natury". Są wytrzymałe, nie trapione przez szkodniki, nie poddają się łatwo gniciu i dosyć trudno szybko je jeść...

Aby się o tym przekonać, kupcie pełny, dojrzały owoc i otwórzcie go. Pod łupiną ukaże się labirynt białych woreczków wokół skupisk nasion, a właściwie gęsto upakowanych i kuszących głębią szkarłatu osnówek (arillus). Już na sam ten widok z ust pocieknie wam ślinka... Łupina jest mocna i trzeba włożyć trochę siły, aby ją rozerwać, a potem należy delikatnie odłupywać białawe otoczki, w których tkwią nasiona. W końcu osnówki zostają odsłonięte i można się do nich dobrać, przy czym będzie wam ciekł sok po brodzie w związku z czym trzeba uważać, żeby nie poplamić ubioru, zwłaszcza białego. Jednak na śniadanie, zwłaszcza w drodze do pracy, wygodniejsze może być picie soku z butelki, który wyekstrahowali nieznani robotnicy, zakochani w tych dziko rosnących na zboczach gór owocach. Zachęcam wszystkich do picia tego soku w dużych ilościach i spożywania owocu w weekendy!

Tom Storey

Liczba odsłon na "starych" stronach Cudu Miłości - 65 941